Pasy zębate, zastosowanie, budowa, rodzaje
Tematem dzisiejszego wpisu będą pasy zębate. Od lat są jednym z najpopularniejszych rozwiązań wykorzystywanych zarówno do przenoszenia napędu jak i do transportu różnego rodzaju produktów. Właściwie ciężko wyobrazić sobie współczesny zakład produkcyjny, w którym nie występują pasy zębate.
Niesłabnąca popularność pasów zębatych jest w pełni uzasadniona. Do ich najważniejszych atutów możemy zaliczyć:
– stosunkowo niska cena zakupu
– nie wymagają smarowania więc sprawdzą się w “czystych: aplikacjach
– ogromna różnorodność wykonań, co przekłada się na mnogość zastosowań
– cicha praca
– odporne na wpływ czynników zewnętrznych
– przy odpowiednim serwisowaniu napędu – znaczna trwałość
– pasy nowej generacji coraz częściej zastępują łańcuchy
Pasy zębate – budowa
Najważniejszym elementem każdego pasa zębatego jest niewątpliwie kord wzmacniający. To właśnie kord przenosi moment obrotowy, wpływa na wytrzymałość pasa, określa jego zastosowanie. W pasach zębatych możemy spotkać kordy wykonane ze stali, w tym nierdzewnej, włókna szklanego, carbonu lub kevlaru. Każdy typ kordu jest przypisany dodanego typoszeregu pasów, zależnie od producenta.
Kolejnym ważnym elementem budowy pasa zębatego jest jego grzbiet. Ma za zadanie ochronę kordu wzmacniającego dlatego też powinien być wykonany z materiału odpornego na zużycie oraz czynniki zewnętrzne.
Najbardziej charakterystyczną częścią tworzącą pas zębaty są oczywiście zęby. Spełniają podobną funkcję jak grzbiet, a dodatkowo, w nowoczesnych pasach, ich kształt niweluje naprężenia pojawiające się w dnie zęba przez co wzrasta znacznie żywotność pasa.
Pasy zębate mogą mieć dodatkowo naniesioną na zęby warstwę z tkaniny poliamidowej, która zwiększa odporność na przetarcie, oleje oraz może zapewnić właściwości antystatyczne.
Rodzaje pasów zębatych, ogólna klasyfikacja ze względu na profil zęba
Jak wspominałem na początku wpisu, pasy zębate charakteryzują się mnogością kształtów zęba. Jest to też podstawowy rodzaj ich klasyfikacji. Główne typy jakie możemy wyróżnić to:
– pasy poliuretanowe T, AT, o podziałkach w mm: 2,5; 5; 10; 20
– pasy neoprenowe o profilach calowych L, XL, MXL, H, XH, XXH
– pasy neoprenowe o profilu zęba HTD 3M, 5M, 8M, 14M, 20M; o podziałkach w mm: 3; 5; 8; 14; 20
Klasyfikacja pasów zębatych wg. zastosowania – do napędu/do transportu
– Pasy zębate napędowe – aby w pełni wykorzystać parametry wytrzymałościowe pasa, kord musi być bezkońcowy (pas nie może być zgrzewany, pas zgrzewany charakteryzuje się ok 50% mniejszą wytrzymałością). Najpopularniejszymi pasami wykorzystywanymi do napędu są pasy o profilu zęba HTD. Charakteryzują się one dużą wytrzymałością oraz żywotnością dzięki zoptymalizowanemu kształtowi zęba. Są często używane w aplikacjach, gdzie wymagane jest przenoszenie większych mocy lub gdzie wymagana jest kompaktowa budowa napędu (pas HTD pozwala zredukować znacznie szerokość napędu w porównaniu do pasów T/AT). Pasy HTD można stosować w aplikacjach pracujących w temperaturach od -30 stopni C do +100 stopni C.
Każdy producent ma w swojej ofercie również pasy o najwyższych parametrach wytrzymałościowych. jak np.: Gates PowerGrip GT3, ContiTech SYNCHROFORCE CXP III, CXA III oraz o szczególnie wysokich parametrach użytkowych jak np.: Gates PolyChain VOLT. Pasy te pozwalają na tworzenie niezwykle kompaktowych napędów lub na przenoszenie bardzo dużych mocy, nawet rzędu setek kW. Są przy tym całkowicie bezobsługowe.
– Pasy zębate transportowe – są wykorzystywane w praktycznie każdej branży, może jedynie z pominięciem najcięższych gałęzi przemysłu jak górnictwo czy hutnictwo. Spotkamy je w przemyśle medycznym, samochodowym, lotniczym, spożywczym, meblarskim i wielu innych. Pasy transportowe w większości przypadków wykonane są z poliuretanu co ma oczywiste zalety jak np. odporność pasa na czynniki atmosferyczne, wilgoć czy zaolejenie. Pasy te zwykle dostarczane są pod konkretną aplikację (wykonania specjalne), co przekłada się na dziesiątki lub nawet setki typów różnego rodzaju warstw czy zabieraków montowanych dodatkowo na pasach. Do najpopularniejszych warstw możemy zaliczyć zdecydowanie Linatex, Sylomer, czy Korex. Pasy transportowe często są dodatkowo pokrywane tkaniną poliamidową od strony zęba co zmniejsza współczynnik tarcia oraz poprawia parametry pracy pasa. Pasy transportowe najczęściej produkuje się na bazie pasów T/AT o podziałkach 5 i 10mm ze względu na ich powszechność. Pasy transportowe mogą występować w wersji “bezkońcowej” lub otwartej. W przypadku pasów wykorzystywanych do transportu dopuszczalne jest zgrzewanie pasa lub jego łączenie innymi metodami (płytki montażowe, połączenie typu ERO-Joint etc).
W naszej ofercie znajdą Państwo szeroki wybór pasów zębatych zarówno napędowych jak i transportowych renomowanych producentów. Służymy pomocą w doborze, wykonujemy projekty i optymalizacje napędów pasowych. Zapraszamy do kontaktu z naszym działem technicznym.